Arkadaş

Uzun yıllardan beri tanıdığı, ne zaman rastlasa yüzünden tebessümü eksik olmayan  nazik naif bir insandı.

Gençlik yıllarından beri içinde yaşayan yazma tutkusunu sonunda basılı kağıtlarla yayınlama, okuma heveslilerine içindekileri paylaşabilme  fırsatını bulmasının verdiği bir doygunluk, memnuniyet hissini de her karşılaşmasında hissediyordu. Buna belki de bir açıdan muradına ermek de denebilirdi.

Tahminince fazla bir iddiası da yoktu. Sadece  insanlar ve memleketine karşı içinden geçen iyi düşünceleri duyguları  -kimseyi rencide etmeden- anlatabilmek de amaçlarından birisi miydi?

Kitaplarında, günlük yazılarında, konuşmalarında, konferanslarında, sohbetlerinde yaptığı sadece buydu. Bulunduğu ortama pozitif bir katkısı olduğu, iyimserlik kokusu diye bir koku varsa o kokuyu dağıtan ender insanlardan olduğunu söylenmesinde bir sakınca yoktu. 

Öyleydi işte.

Kendi kabuğu içinden, günün kendince uygun gördüğü bir vaktinde çıkar, yine kendi kabuğu içinde olduğunu belli edecek bir sükunet içinde yürüdüğü güzergah boyunca tanıdık tanımadık tüm yaratılmışlara iyi niyetini belli edecek bir mütebessimlikle hafif adımlara önüne bakarak yürür giderdi. 

Kendi yalnızlığıyla barışıktı. Belki de yalnızlığı kalabalıklar  arasında iken oluşan gereksiz meşguliyetler nedeniyle yapmaya fırsat bulamadıklarını yapmasını sağlayan bir imkan sunuyordu.

Dostlarına karşı bir sadakatı -bitmeyen eksilmeyen bir sadakatı- vardı. 

Her nerden aklına geldi ise/esti ise, hayatın bitmeyen keşmekeşi içinde uzun zamanlar boyunca sık görüşemediği arkadaşı ile ilgili içinde geçenleri ve  kişisel gözlemlerini bu satırlarla ifade etmek istemişti.

Allah uzun verimli ömürler versin.

Alışmak

İşyerinin kapısından içeriye girdiğinde onu dalgın dalgın meydan tarafındaki pencereden dışarıya bakarken buldu. Selam verdi. Abisi verdiği selamı "usulen"  aldı. Ama bir önceki günün canlılığı yoktu.

"Yine bir şeyler olmuş. Biraz sonra dertleşmeye başlayınca açılır anlatır nasıl olsa" diyerek önceki akşamdan beri  durgunlaşan havadan masasına indiğini hissettiği tozları sildi.

Ardından önce bilgisayarını sonra bilgisayardan internet radyoyu açtı. TRT Türküyü. Mesai saatlerinin başlangıcında, onu, yani Abisini biraz rahatlatacak, içinde yüzdüğü kasvetten sıyıracak tek şey türkülerdi. Masasının sağ yanındaki masada oturan Abisine belli etmeden göz attı. Evet ilk türkünün ardından yüzünün biraz açıldığını fark etti. "Şu ihtiyarların bu türkülerle nasıl bir ruh bağlantısı var, türkülerle seviniyor, türkülerle üzülüyorlar" diye bir düşünce geçti kafasından. Ama gitgide kendisinin de Abisiyle benzeşmeye başladığını, hafta sonları evde çocuklarla otururken türkü dinlemeye başladığını hatırladı. 

Sabah güneşinin de öğle güneşinin de eski etkisinin kalmadığı, güneşin ısıdan çok sadece aydınlatma işlevi görmeye başladığı sonbahar mevsiminde olduklarından, havadaki serinliğin dinginliğe sakinliğe huzura yol açtığını bilenlerdendi. O sebeple alışageldiği gibi devam etti gün içindeki eylemlerine...(19.09.2023/09.22)

Huri Gelin Gökmaviye giden (04.02.2020 )

Sanayileşmenin memleketin bereketli ovalarını fazla etkilemediği eski zamanlarda Manisa Gediz Ovasında Mayıs sıcakları ile bağlarda çekirdeksiz üzümler yavaş yavaş büyür gelişirdi. Bağ sahipleri üzümün daha bol bereketli olması için emek verirken, hanımları da onlarla beraber bağa giderler, ama başka işlerle uğraşırlardı. Yaprak toplama.

Hanımın yakın arkadaşları, ahbap ve yarenleri veya komşuları tarafından bu yaprakların en ince ve geniş olanları, ilaçlar atılmadan evvel toplanır, haşlanarak taze taze pişirilir, fazla topladıkları ise kışın pişirmek üzere salamura yapılırdı.

İlk yapraklardan sarılarak taze pişirilmiş sarmanın lezzeti ancak tadabilme şansına sahip olanlar tarafından bilinir.

…

Özelleştirmenin bilinmediği o günlerde devletin tasarrufu altında işletilen Sümerbank Manisa Pamuklu Mensucat Fabrikası iplik kısmında yıllardır vardiyalı işçi olarak çalışan ve yeni emekli olan İğneci Fatmanım'ın evine önce elinde -kapağı tıngırdayıp duran- bakır bir tencereyle Bozköylü Emine geldi. Ardından evin mavi kapısı yine gürültüyle açılıp, gürültüyle kapandı.

"Emine, bak Ayşe de geliyor sallana sallana" dedi Fatmanım,-"Pazardan yeni aldığı terlikleri de giymiş"

Bahçeye öğle sonrasının gölgesi düşmüştü. Güneşe siper olan asma yapraklarının gölgesi sebebiyle bahçe içeriye göre daha serindi.

Yere bir kilim serdiler, altlığı koyup üzerine sofra bezini yaydılar ve bakır siniyi üzerine yerleştirdiler. Bozköylü Emine evden getirdiği sarma içi ile dolu olan tencereyi sininin ortasına yerleştirdi. Başka bir kaba koydukları haşlanmış, sertliği giderilmiş asma yapraklarını getirdiler. Sininin üzerindeki iç tenceresini biraz kenara ittirip yaprak sahanını yerleştirdiler. İncecik, güneşe doğru tutulunca açık yeşil bir renge bürünen yapraklardı.

Bu arada sokak kapısından gürültüler geldi. Menteşeleri eğrildiği için alt kısmı eşiğe sürten, bu sebeple zorlanarak açılan kapıdan içeri giren Remziye Hanımın elinde ise hala dumanı tüten, soğumasın diye üzeri örtülü çaydanlık vardı.

Yaprak sarmacılar dörtlüsü tamamlanmıştı. Önce içeriden dört tane minder getirdiler.

"İyi oldu, Allah razı olsun Fatmanım kilime oturmayalım beton çeker" dedi Remziye Hanım oflayarak, “Zaten romatizmalarımla uğraşıp duruyorum."

Bozköylü Emine Fatmanın’a hitaben ; "Senelerce sıcak demedin soğuk demedin gidip geldin fabrikaya, çok şükür emekli oldun da rahat rahat dertleşip söyleşebileceğiz" dedi.

Derin bir iç geçirmesiyle Fatmanım ; "Eh! Siz olmasanız dört çocuğu evde bırakıp gece on birlerde şehrin ta alt ucundaki fabrikada vardiyaya gitmek kolay mı? " diyerek cevapladı.

İşe başladılar. Haşlanmış yaprakları açarak sol parmak uçlarının arasına  yerleştiriyor, bir kaşıkla diğer tencereden içi alıp yaprağın içine döküyor ve ustalıkla yaprağı sarıyorlardı. Erkeklerin tütün tabakasından aldıkları  tütünü sigara kâğıdına sarmasına benziyordu. Her birinin farklı bir stili vardı. Kimi ince ve sıkı, kimi kalın, bol içli sarıyordu. Ve sardıkları yaprakları bağdaş kurdukları dizlerinin arasına yerleştirdikleri  küçük tencerelere sıralıyorlardı.

Her birinin önündeki tencerelerin içindeki sarmalara bakarak, sıralamanın biçiminden saranın yapısı karakteri anlaşılabilirdi. Gelişigüzel sıralayanın aceleci ve savruk, sicim gibi sarıp, baklava gibi sıralayanın ise titiz ve intizamlı bir karakterde olduğunu dikkatli bir gözlemci sezebilirdi. Bu durum tütün dizenler için de geçerli olabilir.

Tencereler yavaş yavaş dolmaya başlamıştı.

Çevreye yayılan sıcak ve koku davetsiz misafirleri de çağırıyordu. Sayısı artan sinekleri kovalamak için yanlarında bulunan bezi sininin üzerine doğru ara sıra sallıyorlardı.

Serçe, kırlangıç, kumru sesleri ve sinek vızıltıları arasında, kendi dünyalarında kişisel hülyalarına dalıp sessizce yaprak sarmaya devam ederlerken, biraz ötelerinde bulunan  mavi demir kapı gıcırtıyla tıngırtıyla yine açıldı. Kapıya baktılar ve yüzlerinde bir gülümseme belirdi.

Acıma, şefkat ve iyimserliğin harman olduğu bir gülümseme... Gelen İğneci Fatma Hanımın Muş'tan göçen yeni kiracısı Halis 'in karısıydı. Kadın ince zayıf bir yapıdaydı. Yaşı da belli ki onlara göre çok daha gençti. Hatta çocukları yaşındaydı. Yanlarına gelerek bir şeyler söyledi kısık kısık. Oturdu. İhtiyarlar da bir şeyler söylediler. Konuşmaya anlaşmaya uğraştılar,

İsmini sordular zar zor. Gelin "Mori" dedi. İhtiyarlar tekrar sordular. Gelin boynunda sıralanmış boncuklarını göstererek tekrar "Mori" dedi.  Ama "Mori" Remziye Hanımın İşkodra'dan Manisa'ya Balkan Harbi zamanında göçen annesinden babasından  duyduğu kadar sanki evsaybine (sahibine) sesleniyordu. “Fatmanım seni söylüyor" dedi. Sonra mori ile huri arasında huri de karar kıldılar. Gülümsedi gelinin hoşuna gitmişti. "Huri" yi o da biliyordu. "Huri Gelin’e de yaprak sarmayı öğretmeye çalıştılar.

Ama bir tutukluk vardı yeni gelende. Gurbetin, yalnızlığın, yurdundan yuvasından uzaklaşan kuşların tedirginliği gibi bir tedirginlik. Bakıyor, dinliyor, acemiliğinin verdiği güvensizlikle titreyen elleriyle onların gösterdiği gibi sarmaya çalışsa da, işi bilen ihtiyarlar ise şöyle tut kızım böyle tut kızım dese de, o anladığı değil gözlemlediği kadarıyla sarmaya çalışıyordu.

Ev sahibi Fatmanım ise gülümseyen yüzünün mimiklerinde kısa bir an görünüp kaybolan hüzün ile acaba memleketi olan Balıkesir Savaştepe Köy Enstitüsünde okurken tanışıp evlendiği, mezun olunca öğretmen olarak doğup büyüdüğü yerdeki okuluna tayini çıkan ve genç yaşta rahmetli olan ilk eşiyle Kütahya’nın Gediz köylerinde geçen günlerini mi hatırlıyordu.

"Hay Allah! Çayı unuttuk. Demlenmiştir artık. Çaylarımızı soğutmadan içelim bari" dedi. Bozköylü Emine. Fatmanım bardakları almaya gitti, yardımcı olmak için kiracısı da ardından seyirtti mutfağa doğru. Biraz sonra Huri Gelin çay tepsisiyle yanlarına geldi ve çayları dağıttı.

Çayları içerken oturdukları hayatın batı duvarı arkasında bulunan evinden gelen bir  ağlama sesi üzerine gelin, pitik pitik diyerek hemen kalktı, gülümsedi. Ancak giderken Fatmanım elinde son sardığı sarmayı tenceresine koymadan uzattı Huri geline;

 "Yavrum pişince veririm ama şimdilik şunu  pişmemiş de olsa bir tane al da tadıver, canın çekmesin" dedi.

Gelin sözleri tam anlamasa da uzatılan sarmayı aldı. Çünkü nice korku, tedirginlik, tereddüt içinde bilmediği bir kentte karşılaştığı bu güngörmüş insanların samimiyeti içini ferahlatmıştı. Almazsa olmazdı, daha ilk günden üzmüş olurdu belki de. İsteksizce aldı. İhtiyarlar isteksizliğini utangaçlığına yormuşlardı. Sokak kapısına doğru hızla yürüdü.

Kapıya doğru yürürken parmaklarının ucuyla tuttuğu  sarmadan azıcık ısırdı. İlk defa tattığı çiğ sarmanın garip lezzeti nedeniyle boğazı, gırtlağı gerilmiş, yüzü buruşmuştu. Suratında hiç bilmediği ekşi kekremsi bir tadın memnuniyetsizliği vardı. Kapıya yaklaştığında arkasına öylesine baktı. Kadınlar kendi telaşlarındaydı.

Onlar fark etmeden sokak kapısının sağ tarafında bulunan zeytin ağacına doğru fırlatıverdi elindekini.

...

O ise 9 yaşlarındaydı. Fatmanım'ın oğlu arkadaşı Muzafferle avlularında kapı yanında bulunan zeytin ağacının üstünde kuş avlıyordu. Ağlayan bebeğin sesi dikkatini çekmiş aşağıya bakıyordu.

Zeytin ağacının altından hızla geçen kadının sağ elindeki sarmayı fırlatışını  -gayri ihtiyari- görmüştü.

…

(Bu hatıranın yaklaşık kırk beş yıl sonra Gökmaviye konu olacağını nereden bilecekti.) ( Düzeltme trh. 04.02.2020)

İlkbahar (24.3.2021)

Mart ayının ilk günlerindeyiz. Artık kış mevsimi geride kaldı. Bu günlerde fırtınalar,  kar yağışları, kara bulutlar  olsa da ilkbaharın gelişi kesinleşti. 

Günlerin uzaması, güneşin sıcaklığının daha  çok hissedilmesi, doğanın yeniden canlanması insanın içini hoşnut ediyor. 

Gelecek günlerin ilkbaharın coşkusu gibi sevinçli neşeli mutlu olaylarla dolmasını istiyor. 

İnşallah öyle olur.

İnsanın yüzündeki gülümseme ile ilkbahar güneşinin  aydınlık, ısıtan  havası arasında bir bağlantı var.  Sanki  mevsimlerin en gülümseyeni ilkbahar.  

O nedenle İlkbahar gülüşlü olmak isterim. (24.03.2021)

Bitpazarı hakkında (01.04.2021)

     Günlerden perşembe idi. Perşembe, bit pazarında eski eşya satıcılarının ve alıcılarının arayıcılarının buluştuğu eşyalarını sergileyenlerin yoğunlaştığı bir gündür. Tarihini bilmediği eski zamanlardan beri uzun yıllardır bu toplanma devam eder. İzmir'den ve ilçelerden alıcılar ve satıcılar o gün eski şehir garajının kuzey ve doğusuna yayılmış sokak aralarında yayılmış sergilerde buluşurlar. 

    Eski eşyalara yeni isimler de verilmiştir. Bazısı spot ürün der, kimi ikinci el, kimi de eski eşya, kullanılmış eşya der. Sonuçta ambalajı açılmış bir ürün el değmemiş olsa bile artık ikinci eldir. Kullanılmamış olması o eşyanın bit pazarındaki değerini biraz arttırır. Ancak  malı alacak kişi satanın satma isteğinin veya mecburiyetinin farkına varırsa fiyatı o oranda düşürür. Pazarlık, alıcının alma isteğine satıcının satma isteğine razı olduğu uygun rakama geldiğinde satış gerçekleşir. Psikolojik bir yönü olduğu kadar alıcının vicdanıyla da ilgilidir. Kendi aralarında bir malın ikinci el piyasa değerinin çok altında bir bedele satıcıyı ikna etmeye baskılamaya çalışana da ölücü derler. malı satacak kişi ürünün piyasa değerinin altına,  ya paraya çok ihtiyacı olduğundan ya da her hangi bir emek vermeden aldığı (hırsızlık ve ya miras) için satar. 

   Hırsızlık malı ürünler de gelebilir. Alıcı fiyatın değerini çok altında olmasından ve satıcının davranışlarından şüphelenebilir ve satıcı ne kadar düşürürse düşürsün o malı almaz. Belki alanlar da vardır. Zaten bu işi yapan dışlanmayı göze alacak kadar hırslı kişilik yapısındadır.  Ama bu tür malları satmak üzere alıp satanlar her ne kadar yüzlerine bir şey denmese de bilinir ve onlarla ilişkiler alt düzeyde sürdürülür. Dışlanırlar. Her piyasanın kendi içinde yazılı olmayan kaideleri vardır.    

    Yüksek okulların açıldığı, memur tayinlerinin çok olduğu Ağustos Eylül aylarında ve fabrikaların iş genişletip işçi aldığı değişik zamanlarda alıcılar artar. Yaz başlangıcında okullar tatile girdiğinde, ekonomi krize girdiğinde ise eski eşya satan işyerlerine eşyaları satmak isteyen satıcılar artar. 

    O gün de bitpazarında mutad gezisini yapmış dinlenmek için uygun bir yer arıyordu.(01.04.2021)

Yeni bir başlangıç (22.02.2023)

 22.02.2023/ Nice zamandır sayfaya yazmak istediği halde yazamıyordu. Bu sabah yazacağım diye söz verdi kendine.  Ama akşam olduğu halde bir türlü aklına gelip de yazamadığını akşam iş çıkışına birkaç dakika kalınca  fark etti ve sözünü yerine getirmek adına bu satırları karaladı. Çok şükür. Devamının geleceği kanaatiyle  klavyeyi bıraktı. 17.30

Hareket (09.06.2023)

Gece uykuya dalmadan önce aklına gelenlerin hiçbirini hatırlamıyordu. Sadece uykudan önce yarın sabah ne yazmalıyım kısmı hatırındaydı. Her gün bir önceki günün benzeri bir işlem sırasıyla güne başlamasının getirdiği bir otomatikleşmenin düşüncelerini tembelleştirmesi miydi? Otomatikleşince düşünmeye gerek yoktu. Sanki bisiklet biner gibi ilerliyordu gün içindeki faaliyetleri, akıyordu. Saatler geçiyordu ve akşam oluyordu. Mesai çıkışında  işyeri duvarındaki borulara bağladığı eski bisikletine biniyor yine bisiklete biner gibi otomatik eylemlerle evine gidiyordu. 

Eve geldiğinde hanımefendinin bugün neler yaptın sorularına bazı cevaplar veriyor, otomatik olarak televizyonu açıyor ve bir önceki akşam izlediği belgesel programını buluyor, Yarı uykulu halde belgeseli izlerken eşi bir bardak çay ikram ediyor. Hanımefendi sorgulayan gözlerle onu seyrediyor. Soruları var ama beyinin yüzündeki bezginlikten tedirgin olduğu için yutkunup soramıyor. Zaten sorsa da çok yorgun olduğunu bu konuyu daha sonra  sakin yorgun olmadığı bir zamanda konuşalım diyeceğini biliyor. Ve yine biliyor ki beyinin o sakin yorgun olmadığı gelecek zamanı bir türlü gelmeyecek. Beyi sorulardan ve sorunlardan kaçış için çözüm gayretini belirsiz bir geleceğe havale ediyor. Beyi  kendisine, kendi emeğine ve gayretine güveni kalmamış gibi zamandan medet umuyor. Hanımefendi ev ve çocuklarla ilgili kafasındaki önceki dönemlerden kalan sorulara bir yeni soru daha ekleyip soru bankasına kaldırıyor.

Öylesine beklemekten haklı olarak sıkılan hanımefendi derin bir nefes çekerek mutfağa gitmek üzere yerinden kalkıyor, yavaş adımlarla ilerlerken televizyonun önünden geçişi esnasında belgeselde aslanların vahşi saldırılarının heyecanlı macerası bir an kesintiye uğrayınca, beyefendi macerayı daha iyi görebilmek için hareketleniyor, başını yana doğru uzatıyor. 

Ve belgeselde aslanların macerası aynı hızla devam ediyor. (09.06.2023)

Beklenen An 28.02.2023

Uzun süredir beklenen an geldi. Büyük oğlum geçen yıl başvurduğu kısa dönem askerlik için yarın Ankara Mamak'a giderek birliğine teslim olacak. Kardeşlerim, komşular bir kısım ahbaplar oğluma hazırladıkları hediyeleri getiriyorlar. Evde kısa bir dönem olsa da askere gitmenin bir efkarı oluştu. Etrafa belli etmesek de, bazen eşim de ben de cız deseler ağlayacak hallere giriftar oluyoruz. 

Ayrılığın hayatın bir parçası olduğunu biliyoruz. Ama başa geldiğinde hemen  kabullenilemiyor. Kızımızın düğün günü de benzer bir durgunluk hakimdi evimizde.

Sonrasında kavuşma ihtimali olan ayrılıkların hüznü ile deprem bölgesinde bir anda sevdiklerinden  ayrı düşenlerin acı  halini düşününce yaşadıklarının ne kadar zor olduğunu -küçük bir parça dahi olsa- anlamaya çalışıyorsun...  

Allah cümlemize kolaylıklar versin. Zorlukları aşabilme gücü versin...28.02.2023

Geri çekilmek. 08.05.2023

Dün öğleden sonra eşiyle beraber kayınpederi ve kayınvalidesini köydeki evlerine götürmüştü. Köye varınca sol ayağındaki sızıyı azaltmak için yarım bir parol içti. İlaç zaman ilerledikçe tesirini gösterdi. Daha sonra, planladıkları gibi kardeşinin bahçesine gittiklerinde kadınların kendi arasında derin ve neşeli bir sohbete daldıklarını görünce sessizce üst kata gidip -ilacın sızıları azaltmasının verdiği rahatlıkla- biraz uzanıverdi. 

Şimdi ise yaklaşık yirmi dört saat önce içtiği o hapın vücudunda hala etkisi vardı.  Ayağının ağrısı azalmış rahatlamıştı. Yaşının getirdiği sükunet mi, ilacın vücuduna tesiri mi anlayamamıştı. Ama dünden bu yana çok daha sakin, yaşamakta olduğu hayatın canını sıkan sorunlarını kabulleniş halinin de olduğunu anlıyordu. Böylesi daha iyi diye düşündü.

Kimsenin tavuğuna kışt demeden, eşeğine çüş demeden  kendi halinde evden işe işten eve, şehirde kendi halinde dönüp durmak, kaldırımları adımlamak, yeşil parklarda uygun bir kenara sabitlenmiş banklara oturarak rüzgarda yaprakların menevişlenmelerini seyretmek, bazen dallara konup telaşlı telaşlı ötüşen kuşlara bakmak, bazen gagalarıyla bir yem alıp hemen çevreye bakıp yeniden yemi alarak pır pır uçan minik serçeleri seyretmek. 

Bunları düşünürken artık hayatın yeni bir merhalesine daha ulaştığını kavrayıverdi. Yaşlanıyordu. Yavaşça elden ayaktan şehrin hareketli devranından uzaklaşıyor. Geri çekiliyordu. Bulunduğu hayat sahnesinin odak noktasından yavaşça, sükunetle perde gerisine doğru geçmeye hazırlanıyordu. Vücudu zihni ve beyni, onu bu duruma  hazırlıyordu. Sanki bu durumdan memnundu. Demek ki bıkmıştı ya da yorulmuştu belki de bezmişti. . 

Hazırlasın dedi. Zamanı geldi. Geri çekilmek lazım.  (08.05.2023 )

İrade yok (31.03.2021)

Bir yazıya başlamak için açtığım sayfayı yazmadan kaydedip kapatmışım günler önce ve  sayfa "adsız" olarak kalmış. Bazen içimden geldiğini düşünerek sayfayı açıyorum. Ama o anda içimden gelenin tekrar içime girip, gönlümün karanlık kıvrımlarına saklanıverdiğini anlayamadığımdan açtığım sayfa öylece kalıyor. Anladığıma göre; içimdeki hemen ortaya çıkıveren tiynette bir şey değil. Öylece korkudan ya da utançtan veya çekingenlikten gönlümün benim de bilmediğim karanlık köşesinde beklemesini bir süre sürdürüyor. Sonra onu ne tetikliyorsa yine aniden hayal dünyamın gösteri meydanına çıkıveriyor. O meydana çıktığında sırtındaki heybesinde bir sürü malzeme oluyor. Heybeyi döküp içindekileri ayıklamaya başlayınca da ortaya bir yazı çıkıveriyor. Ancak bu çıkanı bazen beğenmiyor. Beğenmese de silmiyorum taslağa kaydedip ilerde beğeneceği hale getirebileceğimi ümit ediyorum. Dünyevi işlerimin yoğun olduğu zamanlarda ilgilenemeyeceğimi bildiğinden, gönlümde kendi halinde dolaşıyor. Ona gönlümün her yanı açık. Hiç bir kapısına kilit vurmadım. 

Belli olmayan bir süre sonra iç dünyamda mayalanmış hamurun kabarması misali bir şişkinlik oluşmaya başlıyor. Akabinde bir cesaret, yazma gayreti, anlatma isteği depreşiyor ve yazıyorum. Yani düzenli planlı dengeli istikrarlı değil, öylesine çalakalem bir blog karalaması bu...

Ama keşke her gün üzerine eğilebilsem planlı olarak çalışabilsem çok daha iyi olacağına gelişeceğine inanıyorum. Fakat bunu gerçekleştirecek irade yok...(31.03.2021)

Pes etmek

Bu gün perşembe. Evden çıkıp işe doğru bisikletiyle gelirken sabah güneşi gözlerini kamaştırdığından çevresine pek dikkat edemeden birkaç günden beri bisikletini bağladığı işyerinin batısındaki metal bahçe çitlerine  yanaştı. Günlük eşyalarını taşıdığı plastik poşetini gidondan çıkardı. Sükunetle işyerinin merdivenlerine doğru yürüdü.  

Sükunetle merdivenlerden çıktı. Rastladığı insanlara selam verdi. Büroya girip kendisine tahsis edilmiş masasına oturdu. Sükuneti devam ediyordu. Bugün durgun günlerimden biri olacak galiba diye düşündü.

Ağzını bıçak açmayacak derecede bir halde işine başladı. Radyoyu açtı. Önceki zamanlar keyfini artıran türküler bugün keyfinin artmasına yaramıyordu. Sükunetine sebep olan her ne ise bu gün başarılıydı. Günlük hayatını etkilemiş  her hal ve  hareketinde sükunetini korumasını sağlamıştı. Neydi onu etkileyerek bu hale getiren sebep?

Bıkkınlık mı? Günlük koşuşturmasının sebebi olan ekonomik faaliyetlerin zorluğu mu, ailesinin huzur ve düzeni için göstermeye çalıştığı gayretin başarılı olamaması  mı. Babasının sağlık durumu, eşi çocukları, işi, arkadaşları mı? Ülkeden ve dünyadan duyduğu olumsuz haberler mi? Eldeki imkanlarını geliştirebilmek ya da eldeki imkanlarla hayatının standardını düşürmeden hayatını sürdürme mücadelesinin zorlukları mı? Sürekli mücadele etmekten zihninin ve bedeninin pes etmesi mi? ...

İlk satırları yazdığı andan itibaren zamanın hiç durmadan  dört saat ilerlediğini ve işyerinde saat öğleden sonra 15.00 yaklaştığında ağzından çıkan cümlelerin sayısının on parmağını geçmediğini fark etti. 

İnşallah iç dünyasında süren bu dalgalanmalardan başarıyla çıkar ve son nefesine kadar mücadelesine devam eder.

Hatırlamak 17.11.2022

11 Kasım akşamı kız kardeşim telefonla aradı. Babam nefes alamıyor acile götürebilir miyiz. dedi Aceleyle giyindim. Babamı evden araca bindirerek kız kardeşimin eşiyle  birlikte acile gittik. Ardımızdan diğer kardeşim de acile geldi. İlk kontrol sonrası babamı öncelikle içeriye alıp müdahaleye başladılar. Koluna serum, burnuna oksijen, parmağına kalp ile ilgili cihazlar bağlandı. Bir saat kadar bekledikten sonra nefesinin yetersizliği nedeniyle yoğun bakımda tedavi görmesi gerektiği için iznimizi istediler. Şaşırdık. Çünkü kış aylarında rutin olarak acile gelip hava ve serum bağlanıp serum ve hava işlemi bittikten sonra eve dönebilirdik. Bu kez daha sıkıntılı bir durumla karşılaşmıştık. Büyüklerin ihtiyarların yaşı ilerledikçe muhtelif durumlarla karşılaşma ihtimalini hep düşünsek de,  olay gerçekleştiğinde hemen kabullenilmesinin  kolay olmadığını bir defa daha anladık.

Hasta yoğun bakıma girmesinden sonra hasta yakınlarından günde bir defa, bir kişi, beş dakika  kadar yanına uğrayabiliyor ve konuşabiliyor. Babam için de öyle oldu. Kardeşler her gün sırayla yanına girip görmeye başladık. Ancak sıkıldığında bilinçsizce, tedavi amacıyla takılan hortumları serumları sökmesi nedeniyle, hortumlara dokunmasını engelleyici tedbirler alındığını, sakinleştirici verdiklerini bu sebeple de yarı uyur vaziyette olduğunu da  nöbetçi doktordan öğrendik. Yoğun bakım ve hasta takibi hem sağlık uzmanları hem de hasta yakınları için zorlu bir süreç. Sağlık çalışanları daha profesyonelce, duygularına hakim olmalarına rağmen, hasta yakınları dalgın donuk üzgün ifadelerle, ziyaret zamanı yoğun bakım servisinin kapısı önüne geliyor isimlerinin okunmasını bekliyorlar. Ziyaret sonrasında da aynı üzgünlük ve dalgınlıkla hayatlarının yarım bıraktıkları telaşlarını tamamlamak için mücadeleye başlıyorlar.

Dünyanın muhtelif yerlerinde birbiriyle itişen ademoğlu o kapının önünde durgunlaşıyor, sakinleşiyor. Hastayı beklemek, iyi umutlu bir haber almak ya da hastamın durumu ne oldu endişesiyle diğer her şeyi bir kenara, sanki hastane kapısının önüne bırakıyor. 

Tamam keder de neşe de hayatın birbirinden ayrılmaz parçaları, ancak kederin ve neşenin dengesini kurabilen olgunluk düzeyi ideal olanıdır. Bu olgunluğu insanın ruhuna yerleştiren ve yaşam döngüsünün her anında dengesini kurmaya yardımcı olan imandır. Fani olayların baki olana doğru gidişte bir imtihan vesilesi olduğunu  her an hatırlamak  esas olandır. Diye düşündü bir an...   

Islak Zemin 07.05.2023

Havanın yağmak ve yağmamak arasında  kararsız bir durgunluk içinde bulutlarını sanki ipe  mandallarla tutturulmuş çamaşırlar gibi beklettiği Cuma öğleden sonrasının bezginliği, sonunda ruhunu da etkiledi. Sabah evden çıkarken yakaladığı coşkuyu öğle sonrasının bu saatlerinde kaybetmişti.

Fakat iş yerinde pencereden dışarı bakanlar "hay maşallah" demeye başladı. Çünkü hava kararsızlığını yenmiş ve birden kara bulutlarla sakladığı göğsünden yağmurlarını salıvermişti yeryüzüne. O ise yazıyı bırakıp bakıncaya kadar yağmur yeniden kara bulutların arasına sakladı kendini. Dışarısı yine dingin olsa da yerdeki ıslaklık ve göğün beton zeminde parlayan kurşuniliği  kısa bir süre yağdığını gösteriyordu. 

Açtıkları şemsiyelerin altına sığınarak meydandan geçenlere bakanlar hala yağmur yağdığını düşünseler de yağmur yoktu. Islanmış zeminde yansıyan gölgeler vardı. Ve gözleri önlerinde ayakkabılarını su birikintilerinden sakınarak yavaş yavaş ama dikkatle yürümeye çalışanlar vardı. Bir de şemsiyesiz olduklarından  havayı ara sıra kontrol ederek meydanı  telaşla baştan başa geçenler de beton zemindeki ıslaklığa gölgeleri vuranları da saymalı mıydı.   

Her zamanki gibi

İşyerinin kuzey tarafındaki meydanı gören penceresinden içeriye giren kuş cıvıltılarına karışmış TRT Türkü'nün nağmeleri miydi bu sabah onu mutlu eden. Bir kaç günden bu yana işten güçten  az uyumasına rağmen  bu gece uykusunu iyi alıp zinde uyanmasının   etkisi miydi? 

TRT Türkü'de İzzet Altınmeşe'den yeni hareketli neşeli bir türkü daha başladı. Ne demekse "oy düğümenli" diye nakaratları olan bir türkü idi dinlediği.

O anda içeriye giren arkadaşı günaydın abi diyerek geçti masasına. Türkü "gökte uçan teyyare selam söyle o yare " diye devam ediyordu ama türküyü dinlediği kulağına nice zamandır farketmediği kulak çınlamasının da karıştığını farkedince biraz keyfi azaldı.

Sol tarafına döndü şöyle bir dışarıyı gözetledi. "Hava bugün puslu" dedi. Sabah bisikletle işe gelirken doğudan esen yelin serinliğinin onu üşüttüğünü hatırladı. 

Ardından gitgide etrafından uzaklaşmaya başladı. Kendisi mutad işlerine dalarken, arkadaşları karşı odadan gelen bir başka arkadaşıyla kapı önünde sabah muhabbetlerini yapıp bitirmişlerdi bile.

Masasında önceki günden kalan bir yönetmelik duruyordu. Sol yanından aldı sağ tarafındaki rafa yerleştirdi. 

Artık termosuna demlediği çayı içme zamanı gelmişti. Termosun kapağını açtı. Kapağı kenara koydu. Bardağını aradı. Buldu. İlk çayını doldurdu. İlk yudumu höpürdeterek içti. Küçük oğlu bu içişine çok öfkeleniyordu. Çayı hızlı içtiği için dudaklarının yandığını, höpürdettiğinde dudağındaki sıcak çayın bir nebze soğuduğunu anlatsa da, bekle biraz öyleyse demişti. Ama alışkanlıkları bırakmak kolay değildi. 

Evden getirdiği seramik bardağa yeniden çay doldurdu. Eşinin beğenmeyip atmaya niyetlendiği kendisinin de severek kullandığı bu bardağın atılmasına kıyamamış, kullanmak için işyerine getirmişti. Bardağın bir tarafında uzun bir çatlak olsa da "nasılsa ben kullanacağım, misafir kullanmayacak" diye düşünerek getirmişti. Öyle de oldu. Sadece kendisi kullandı kullanmaya da devam ediyor. Ne zamana kadar kullanacak bilinmez. Emeklisi gelip geçmişti. Her an oluşabilecek ani bir niyetle emeklilik dilekçesini verebilirdi. O sebeple eski bir çalışanın yeni bir bardağı eskitmesine gerek yok, eski bardak onun işini fazlasıyla görür diye düşünüyordu.

Bu arada uzaktan yüksek sesle, konuşa konuşa (bağıra çağıra) gelen bölüm sorumlusunun koridorda yankılanan, herkesin duyduğu sesini duyunca şöyle bir masasını inceledi. Dağınık bir kaç eşyayı düzeltti ve klavyesi monitörü ile önündeki yönetmeliğe yöneldi. İşine başlıyordu. (08.06.2023)

 

Aynı nokta

Tedbirsizliğimizin acı faturasını -nice masumlarla beraber- bir kez daha ödediğimiz altı Şubat tarihinden bu yana ülkede bir şeylerin değişmeye başlayacağına  dair umutların test edileceği o önemli gün gitgide yaklaşıyor. Ülkede,  sorunlara çözüm bulma iddiasıyla ortaya çıkanların  genel performansına baktığımızda hiç de iç açıcı bir noktada bulunmadığımız söylenebilir.

Çok güçlü bir mekanizmanın ürettiği kesif pervasız  propaganda, hayatın içinde her an yaşanmakta olan sorunların üzerini  örtmekte ve zeytinyağının suyun üzerine çıkması misalinde olduğu gibi mağdur masum ve haklı olduğunu inandırma gayretindedir. Bu mekanizmanın sadece tek yönlü olarak çalıştığı bir kısım taraftarın şikayeti olarak  ifade edilse de taraftarların ekseriyetinde gerçeği arama ve dertlere çare bulma çabasından çok yeni dönemin yeni muktedirleri olmak amacı hissedilmektedir. Gerçeği ve sorunları  sadece kendi görüş açılarından değerlendirerek kendilerine inananları etraflarında toplamaktadırlar.  

Bu durumda ise gelecek zamanların bu günlerden pek farklı olamayacağını tahmin etmek pek de zor olmayacaktır.   

Ülke sorunlarına köklü, bilimsel çözümler bulmak yerine kitlenin güncel sorunlarına /çıkarlarına uygun cazibeli sözlerle ikna edilmesinin tüm taraflarca  en kolay ve etkin yol alarak kullanılmakta olduğu aşikardır.

Güçlü ileri ve mutlu bir memleket  özlemiyle uzak ufuklara bakmaktan başka yapacak bir şey bulamadı ve bir sonraki gün açmak üzere sayfasına son noktayı koydu.      

Kader

İçimdekileri yazmak için bilgisayarın karşısına oturduğumda, halimin tercümanı " bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm" diye başlayan bir dize geçti hatırımdan. Altı Şubat tarihinden bu yana çevremdekiler hüzün içinde bir şeyler yapabilmenin telaşı, yapamamanın suçluluğu içinde hayatlarını devam ettirmeye çalışırlarken o atmosferin içinde ben de kendime bir yer buldum. Bir yer buldum, çünkü bu acıların parçasıyım. Dünyanın bir yerinde kelebek kanat çırptığında çıkan hava akımıyla iklim nasıl etkileniyorsa, on bir ili ilçelerini ve köylerinde yaşayanları her şeyiyle etkileyen sarsıntı bizlerin de can evlerini sarstı. Bu eski şehrin içinde sarsılmış vaziyette sersem sersem dolaşıyoruz. Ülkemizin her yanı deprem tehlikesi altında hatta bulunduğumuz şehir tehlikeli, riski yüksek fay hatlarının geçtiği bir toprak üstünde kurulmuş olduğundan daha fazla korkuyoruz. Acı keder ve korku birbirine sarılmış dikenli teller gibi sarmış ruhumuzu... Korku bir şeyler yapamamanın çaresizliği, hayatın zaten zor sürdürdüğümüz ekonomik girdapları arasında sessizce dolanıp duruyoruz. 

Ansızın "Yok mu çaresi?" diye bir düşünce geçti aklımın bir kenarından. Var tabii ki ama o çareyi, tedbiri uygulayacak, uygulatacak iradeyi harekete geçiremiyoruz. Bu hal, hastalığını bildiği halde çaresini aramayan, tedavisi için gerekli eylemleri gerçekleştiremeyen ve gitgide müzminleşen rahatsızlığı ile birlikte yaşamaya çalışan bezgin insanların halidir. Ve burada kaderi kendi bezginliğimizin üzerine bir örtü olarak kapatıveriyoruz. Vicdanımız rahat bir durumda "kaderimizi beklemeye başlıyoruz.   

Bunlar saat 17.01 i gösterdiğinde aklıma geliverenler. Nice zamandır yazmadığı bloğuna içinden geçenleri sıraladığına ne üzüldü ne sevindi. Ne de vazifesini yapanların doygunluğuna erdi. Bu yazdıkların bir şeyleri değiştirmiyor diye düşünerek yine kendi alemine çekildi...

Nöbet

Gece babasının evinde kalmıştı. Yalnız yaşayan ve sağlık sorunları olan babasına yardımcı olmak için nöbetleşe olarak kardeşleriyle kurdukları bir düzenlemeydi. Sabah telefonunun alarmıyla zor uyandı derin uykusundan. Böylece tekdüze devam eden hayatının bir gününe daha başlamış oldu. Öncelikle yatağını topladı. Ardından babasına içirmek üzere eşinin hazırladığı tarhana çorbasını ısıttı. Isınan çorbayı bir kaseye boşaltarak ekmek ve bir kaç kahvaltılıkla birlikte tepsiye sıraladı. Babasının yanında bulunan masaya bıraktı. Televizyonu açtı. Televizyondaki sesler yalnızlık hissini azaltıyor galiba diye düşünerek  babasını uyandırmaya çalıştı. Önce kalkmak istemediğini uyumak istediğini söyledi babası. Israr etti. Çorba hazır.  Eşim pişirdi, ilaç içmen lazım, biraz gayret diyerek ikna etti. Yavaşça doğruldu babası ve yüzünü yıkayarak yan tarafta bulunan kanepeye oturarak önündeki çorbaya -ömrü boyunca her çorbadan önce yaptığı gibi- ekmek doğramaya başladı. Yemeğe başlamadan açlık haplarını içirdi. Ardından arada sırada  televizyona bakarak yemeğini yedi. 

İşe gitme saati de yaklaştığından biraz telaşlandı. Babası yemeğini yerken içeriye astığı kıyafetlerini  giydi. Masadaki yiyecekleri kaldırdı, sildi. Tok olarak içmesi gereken haplarını günlük ilaç kutusundan çıkardı. Altı tane hapı babasının avucuna döktü. Babası besmeleyle bir kaç yudum suyla birlikte hapları yuttu. Hemen hava oksijen makinesini çalıştırarak oksijen çıkan hortumun ucunu babasının burnuna taktı. Buhar ile buğu ile  akciğerlerini tedavi eden ilaç sıvılarını da diğer makineye dökerek makinenin maskesini burnuna taktı. Makineyi çalıştırdı. Babasının burnundaki maskeden buharın çıktığını ve nefesi içine çektiği görünce baba ben işe gidiyorum Allahaısmarladık diyerek veda etti.

Kapıda ayakkabılarını giydikten sonra kilitledi. Kabanının önünü güzelce ilikledi, kasketini iyice başına geçirdi. Zemin kattaki daireden sokağa adım attı. Hızlı adımlarla yollardan sokaklardan trafikteki araçların arasından ilerleyerek evinin girişine geldi. Apartmanın dış kapısını açarak posta kutusuna babasının evinin anahtarını bıraktı. Tekrar sokağa çıktığında telefonun saati 08.24 ü gösteriyordu.  Geç kalmış sayılmam ucu ucuna işe yetişebilirim diye düşünerek hızlı adımlarla on dört yıldan bu yana kullandığı, kullanmaktan yolların, yılların ve ayakkabıların eskidiği, şehrin en eski resmi binasında bulunan iş yerine doğru yürümeye başlamıştı bile...

Gece

Gecenin yorgunluğunu ancak gün öğleyi aştığında anlayabilirsin, batıya doğru eğilen güneşin ışıklarının  çarptığı eşyaların doğuya doğru uzayan gölgeleri yorgun olana dinlenebileceği kuytulukları belli eder. Uzanıverse kısa bir süre için bile olsa uzanıverse o serin gölgelerin en yakınındakine ve bir süre dinlenebilse ne iyi olurdu. Ama bulunduğu ortam kendi inisiyatifine göre davranabilmesini engelleyen sınırları hevesini geceye ertelemesi gerektiğini hatırlatır. 

Böylece, su kenarında bulunan toprakların  parça parça suya düşüp suya gömülüşü gibi yorgunluğu da içindeki direnç noktalarını tek tek yıkarak ilerliyordu. Bu konuda öğleden sonranın 14.00 ü ile gecenin üçü aynı etkidedir. Gece üç beş nöbetine kalkanlar bu zorluğu iyi bilirler.  

Belki de ihtiyacın maksimum noktası ile ihtiyaç giderilmeye başlanınca alınan hazzın ilk doruk noktası olabilir.  

Aynalar

    Şehirde mayıs ayının bulutsuz gökyüzüne rastlanan günlerine  gelince, öğleyin güneş en tepe noktasına varıp da batıya doğru eğilmeye başladığında, her tarafa yayılan  gün ışıltısının sanki şenlik başlangıcında oluşan ilk heyecan ilk mutluluklar gibi bir ortam oluşturduğunu farketti. Ve gelen her yeni yılın, bir önceki yıla göre daha az heyecanla geldiğini de. 

    Yılların ruhunu mu hormonlarını mı eskittiğini bilemese de her zaman parlak yüzeyleriyle yakın gerçeği bakanın yüzüne acımasızca yansıtan aynalar da mı yalan söyleyecekti? Belki de her ikisi de yıllar boyunca yaşadığı olayların birikimlerin tortusuydu. 

    Hatta yüz hatlarına yerleşen kıvrımların tümünün bir sebebi vardı. 

  Her hangi bir yerde önüne çıkan merdivenleri adım adım tırmanırken, göğsünün nefesi vasıtasıyla kulaklarına fısıldadıklarını... Kalbinin, yukarıya doğru attığı her adımla tıpırtılarını arttırması ve merdivenin bir kenarında tıpırtıların azalmasını beklemesini de eklemeliydi. 

   Ağaçların uç dallarına konan kuşların kanat çırpmalarını duyamayan kulakları, alt dallarda neşeyle ötüşen minik serçelerin  neşeli cıvıltılarını da nice zamandır keyifle dinleyemediğini de nereye ekleyeceğini bulamasa da, bunları da bir yerlere eklemesi gerektiğini düşündü.(Mayıs 2022)