4 Temmuz 2024 Perşembe

Kuru Meşe

Nereden estiyse Özay Gönlüm'ün gönlüne, yaşadığı memlekette  gördüklerini, işittiklerini, hissettiklerini yazıvermiş, bizlere bir güzel türkü ile aktarıvermişti. 

Sobalarda kuru meşelerin yandığı, boncuklu gelinin ortalıkta döndüğü eski zamanlarda, Mehmet Ağa ise efelerin arasında oturmuş, üşüyerek karlı dağlara baktığı gençlik günlerinde miydi?

(ZOBALARINDA GURU DA MEŞE YANIYOR

ZOBALARINDA GURU DA MEŞE YANIYOR Efem
YANIYOR DA MEMET EFEM DE ÜŞÜMÜŞ DE DONUYOR
BONCUKLU DA GELİN ORTALIKTA DÖNÜYOR DA DÖNÜYOR
ASLANIM DA EFELER VAY VAY

GAR MI YAĞIP BA YARENGÖME'NİN DAĞINA Efem
MEMET AĞAM DA OTURU DA VERMİŞ EFELERİN DE SAĞINA
ÇIKAM HA DEN DER ŞU DAĞLARIN BAŞINA DA BAŞINA
ASLANIM DA EFELER VAY VAY

YAĞIP BA : Yağıyor
YARENGÖME : Tavas'ın eski adı
HADEN : Haydi)

Bu satırları tuşlayan, şimdi ne zaman bu türküyü duysa çocukken kışın soğuk günlerinde çıtır çıtır yanan ve üzerindekini de cızır cızır pişiren sobanın başında soğuktan kızarmış ellerini nasıl ısıttığını hatırlıyordu.

Türküyü duyduğunda yaz da olsa kış da olsa ürperiyordu ve üzülüyordu, boncuklu gelinin  hayalinin sobalarla Mehmet Ağalarla süslü o eski kış odasında ortalıkla hala dönüp durmasına, çileli haline bakıp acıyordu. Neden boncuklu gelin ortalıkta dönüp duruyordu. Ona başka yardım eden yok muydu? Bu sözden ev hanımlarının  meşgalesinin bolluğunu anlıyordu. Boncuklu gelin,  türkünün yakıldığı zamanlardan bu yana  nice dinleyenin hayalinde türküdeki evin bitiremediği  işlerinin arasında bir hayalet gibi dolanıp duruyor. Bu türküde sobalarında yanan kuru meşenin çıtırdaması odada oturanların ısınmasının hayale getirdiği bekleyişin ötesinde, bitmeyen işlere karşı ifade edilmeye çalışılan bir bezginliğin filmlerdeki konu yerleştirme gibi yerleştirilmiş olduğu anlaşılamıyor hissediliyor. Ve bu his de dinleyene bir hüzün veriyor. (Belki de sadece şahsıma mahsus bir duygudur.)

Zobalarında yaktıkları meşe ise,  zaten kupkuru olan ıssız dağ yamaçlarında Allahtan başkasına güvenmeden kendi başına kimseden yardım almadan, yetişmeye gelişmeye tohumlarını saçmaya çalışır. Meşe denilen ağaç türü  yetiştiği coğrafyanın sosyolojisi incelendiğinde bir yönüyle yoksulluğu da betimler. Onun yetiştiği yerlerde başka ne yetişebilir bilinmez. Sadece o soğuğa  sıcağa ve kuraklığa dayanır. Sonunda bir kış günü Mehmet Ağanın zobasında ateşe küle dumana dönüşerek terki dünya eyler. Belki de o kadar zor koşullara rağmen geliştikten sonra yine o dağlarda yaşayan insanoğlu tarafından dallarının budanarak kurutulması, bir kış günü ihtiyaç duyulan bir zobanın içinde yanması onun yaşam döngüsüdür, kaderidir.

Afyon yöresinden başka bir türküsü daha vardır. Bu türküde meşe yeşildir bahardır, gövermiştir. "Meşeler gövermiş varsın göversin. Söyleyin huysuza durmasın gelsin" der türküyü yakan. Doğru söylüyor.  Varsın göversin.. Giden gitsin,  kalan kalsın.  

MEŞELER GÖVERMİŞ VARSIN GÖVERSİN


MEŞELER GÜVERMİŞ VARSIN GÜVERSİN
SÖYLEYİN HUYSUZA DURMASIN GELSİN 
VARMASIN KÖTÜYE ASILSIN ÖLSÜN
AH KÖT'ADAMIN VAR ÖMRÜNÜ YOK EDER 

BEN BİLEMEDİM YAYLANIZIN YOLUNU
SAÇIM UZUN BAĞLASINLAR KOLUMU 
EĞER ANNEN SENİ BANA VERMEZSE
AH YEMİN ETTİM KESECEĞİM YOLUNU

KARASER DERESİ BÜKÜLÜP GİDER
ZİLİFLER GERDANA DÖKÜLÜP GİDER 
BİR YİĞİT DE SEVDİĞİNİ ALMAZSA
AH O YİĞİDİN ÖMRÜ SÖKÜLÜP GİDER 

GÜVERMEK : GÜYERMEK : Yeşermek, yeni yaprak açmak
ZİLİF : Zülüf, şakaklardan sarkan saç lülesi

Kuru meşelerin yandığı soba başlarında duranlara, durmaktan vazgeçmeyenlere, türkülerle dertlerini sevinçlerini çığırmaya devam edenlere  selam olsun...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Bir beyaz örtü

Bu sabah yataktan kalktıktan sonra yatağının yanındaki pencereden dışarıya baktığında mavi gökyüzünü göremedi. Dağları göremedi. Her yanı ka...